Kraamtijd

Wat te verwachten

En dan is het zover: Jullie kindje is geboren! Er breekt een tijd aan waarin veel gebeurt. Je bent zojuist (opnieuw) ouder geworden!

Wat kun je verwachten van jezelf?

Je bent bevallen en jullie zijn een nieuw gezin. Hoe je gaat reageren op de geboorte van je kindje kun je van tevoren niet helemaal inschatten, soms is de roze wolk ook wel eens een donderwolk. Je lichaam zit nog vol hormonen waardoor je emotioneler kan reageren dan gebruikelijk. Jullie zullen moeten wennen aan jullie kindje en andersom. Maar het wordt vooral veel genieten en bewonderen! Helaas zit er ook een minder kant aan deze eerste week samen.

De eerste dagen kun je last hebben van naweeën. Het kan soms helpen om hiervoor paracetamol in te nemen. Ook bloedverlies hoort erbij, dit is meer dan bij een menstruatie en je kun stolsels verliezen, soms zelfs zo groot als je vuist. Dit is allemaal normaal, het komt door de wond in je baarmoeder op de plaats waar de placenta heeft gezeten. Bloedverlies houdt ongeveer 4 a 6 weken aan. Als je zoveel gaat vloeien dat het lijkt alsof de kraan openstaat, of als er meer dan 2 kraamverbanden in een uur doorweekt zijn is het teveel en moet je contact met ons opnemen met de verloskundige (spoed nummer). Wanneer je gehecht of je vagina gezwollen voelt kan dit ook oncomfortabel voelen. Het kan helpen om de wond of als het gezwollen is te koelen met ijscompressen. Na een aantal dagen kunnen de hechtingen een trekkerig gevoel geven. Bij de laatste controle kunnen wij de hechtingen verwijderen, het is niet altijd nodig omdat de hechtingen met oplosbaar hechtdraad is gehecht.

Doordat je lichamelijk aan het herstellen is en jullie kindje nog niet altijd even goed slaapt in de nacht, is het goed om voldoende rust te nemen dus ook overdag. Laat bezoek beperkt komen en doseer het.

Wat kun je verwachten van de verloskundige?

Wij komen de eerste week regelmatig langs om te kijken of alles goed gaat met het nieuwe gezin. Hierbij vragen wij aan de kraamverzorgster of zij bijzonderheden of problemen heeft gesignaleerd, zij is immers gedurende de eerste week dagelijks aanwezig. Tijdens de kraamvisites die wij in de eerste week doen geven we voorlichting, adviezen en kun je je vragen kwijt.

Meestal komen wij dag 2,4 en 7 of 3,5 en 8 langs. Als het nodig is komen we vaker of hebben wij tussentijds telefonisch contact. Wij proberen altijd om zoveel mogelijk in de ochtend langs te komen, maar door bevallingen of andere spoedgevallen kan het voorkomen dat wij het niet redden om in de ochtend langs te komen dan zullen wij na 15:00 uur komen of na overleg.

Borst- of flesvoeding

De keuze maken tussen het geven van borstvoeding of flesvoeding is niet altijd makkelijk. Wij vinden het allerbelangrijkste dat je een keuze maakt die bij jou past en zullen daar altijd achterstaan. Mocht je vragen hebben kan je dit met ons bespreken, ook werken wij samen met verschillende lactatiekundige in de omgeving die jij of wij laagdrempelig kunnen inschakelen. Een lactatiekundige is een borstvoedingsspecialist.

Borstvoeding

In de eerste uren na de bevalling zijn kindjes vaak wakker en hebben de meeste zuigbehoefte. Dit is een goed moment om je kindje voor de eerste keer aan de borst te leggen. De borstvoeding zal na de bevalling op gang komen door het vrijkomen van hormonen (door de baby te laten drinken). Elke dag neemt de melkproductie toe. De kraamverzorgende zal hulp bieden bij het aanleggen. Ook zal zij adviezen geven over borstvoeding. In de eerste dagen is het handig om je kindje nog geen speen aan te bieden, zodat ze eerst goed leren drinken aan de borst. Als de borstvoeding niet meteen opgang komt, kan het nodig zijn om tijdelijk te kolven of een lactatiekunde te raadplegen. Mocht je er in je zwangerschap al meer in willen verdiepen, zijn er borstvoeding informatieavonden die gegeven worden door lactatiekundigen. Onder het kopje links vindt je verschillende lactatiekundigen en zij bieden cursussen en online cursussen aan. (Link van dit tabblad)

Bij borstvoeding zal, nadat jullie kindje een week oud is, extra vitamine K en D gegeven moeten worden om dat in moedermelk deze 2 vitamines onvoldoende aanwezig zijn. Vitamine K bevorderd de bloedstolling en vitamine D is voor een goede bot opbouw. Deze vitaminen zijn te koop bij een drogist en apotheek.

Flesvoeding

Als je hebt besloten geen borstvoeding te geven is het belangrijk om een keuze te maken tussen de verschillende merken kunstvoeding. In principe zijn alle merken volgens de norm ontwikkeld. Om de voeding juist klaar te maken is het belangrijk dat je de gebruiksaanwijzing correct volgt. De hoeveelheid zal bepaald worden naar de behoefte van de baby. Hierbij zal de kraamverzorgende of verloskundige je helpen.

Bij kunstvoeding moet ja ook vitamine D extra geven als de baby een week oud is, vitamine K zit verwerkt in de kunstvoeding. In de kraamtijd zal duidelijk worden welke fles en speen geschikt is voor jouw baby, het is dus niet handig om vooraf al een grote voorraad aan te leggen.

Kraamzorg

Een kraamverzorgende verleent de zorg aan de kraamvrouw en kind in de eerste week na de bevalling en bij een thuisbevalling zal zij de verloskundige assisteren. Tijdens de kraamweek zal zij de medische controles uitvoeren bij zowel moeder als kind, leert jullie hoe jullie kindje te verzorgen en ondersteunt in de huishouding. Een kraamverzorgende is in dienst bij een kraamzorgorganisatie, maar werkt onder supervisie van de verloskundige. Bij problemen zal zij contact opnemen met de verloskundige.

Iedere kraamvrouw in Nederland heeft recht op kraamzorg. Mits je vroeg in de zwangerschap kraamzorg aanvraagt hebt. Het minimumaantal uur waarop recht bestaat is 24 uur te verdelen over 8 dagen. De kraamzorg wordt geïndiceerd volgens het landelijk indicatie protocol (LIP). Wij kunnen, als het medisch noodzakelijk is, meer uren kraamzorg indiceren. Dit wordt tijdens de kraamweek bepaald.

De kraamzorg wordt vergoed door de basisverzekering, wel geldt een eigen bijdrage (informeer bij je verzekering, valt soms ook onder je aanvullende deel).

Geboorteaangifte

Je bent verplicht om binnen 3 dagen na de geboorte van jullie baby aangifte te doen bij de burgerlijke stand van de geboorteplaats. Valt de einddatum in het weekend of op een feestdag zal de eerstvolgende werkdag als 3^e dag gelden. Via de website van de gemeente kan er een afspraak gemaakt worden, sommige gemeente kan aangifte ook digitaal gedaan worden. Naast een geldig identiteitsbewijs is een trouwboekje of een bewijs van erkenning nodig. Na de aangifte zal jullie kindje een BSN nummer krijgen.

Geboorteaangifte – de Verloskundige (KNOV)

Hielprik en gehoorscreening

Na de aangifte bij de gemeente wordt het consultatiebureau op de hoogte gebracht van de geboorte van jullie kindje. In de kraamweek (tussen de 4^e en 8^e dag) komt iemand langs om de gehoortest en hielprik te doen. Bij de gehoortest wordt er getest of de baby voldoende hoort om zijn spraak te kunnen ontwikkelen. Soms is het nodig om deze test over te doen, omdat er bijvoorbeeld water of oorsmeer in het oor zit. Je hoort direct de uitslag van de consultatiebureau medewerker.

De hielprik wordt ook meteen uitgevoerd, een klein prikje in de hiel, waarbij bloed wordt gevangen op een papiertje. Er wordt getest op zeldzame aandoeningen, waarvan de meesten stofwisselingsziekten betreffen. De uitslag van de hielprik krijg je niet direct, deze komt later met de post of via de huisarts.

Klik hier voor meer informatie: Hielprik | Prenatale en neonatale screeningen (pns.nl).

Tongriempje

Misschien heb je wel eens gehoord van een verkort tongriempje bij een baby of kind. Ongeveer 3% van de kindjes wordt hiermee geboren, het kan geen kwaad voor het kindje, alleen is het wel zo dat het, het drinken kan belemmeren. Op latere leeftijd kan het problemen geven in de spraakontwikkeling, ademhalen tijdens het slapen maar ook met bijvoorbeeld met de tong uitsteken. Dit komt doordat de tong vast zit aan de onderkaak met een vliesje.

Waar kan je aanmerken dat het tongriempje kort is:

Als je kindje zijn/haar tong probeert uit te steken heeft deze de vorm van een hartje i.p.v. mooi rond,
pijnlijke tepels/tepelkloven,
problemen bij het aanleggen,
moeite met het effectief drinken – vacuüm zuigen-,
onrust bij de baby,
gewichtsafname of onvoldoende groei.

Korte tongriem – de Verloskundige (KNOV)

Nacontrole

Bij ons laatste huisbezoek aan het einde van de kraamweek, sluiten wij de verloskundige zorg af. Nu is het dan nog niet helemaal afgesloten je mag namelijk 6 weken na je bevallig nog een controle op de praktijk inplannen. Deze nacontrole kunnen wij je zwangerschap, bevalling en kraamperiode bespreken, hoe je herstel gaat en er is ruimte om je vragen te stellen. Je kunt zelf 2 à 3 weken na de bevalling bellen naar ons telefonisch spreekuur om een afspraak in te plannen bij de verloskundige die je graag nog eens terug wilt zien. Heb je hier geen behoefte aan, is het zeker niet verplicht en wensen wij jullie heel veel geluk!

Anticonceptie

Je bent net bevallen en het lijkt misschien wat vroeg, maar het is toch verstandig om alvast na te denken over anticonceptie. Je hoofd staat er misschien nog helemaal niet naar, want jullie zij druk met wennen aan jullie kindje en je bent nog aan het ontzwangeren. Toch bespreken wij aan het einde van de kraamweek het onderwerp ‘anticonceptie’. Ongeplande zwangerschappen komen namelijk relatief veel voor. Over het algemeen is het advies dat je lichaam na een zwangerschap ongeveer 9 maanden de tijd krijgt om te ontzwangeren en volledig te herstellen.

Wanneer je precies weer vruchtbaar bent is verschillend per vrouw. De eerste 4 tot 6 weken na de bevalling heb je nog bloedverlies als gevolg van de bevalling. Daarna kan je menstruatie weer op gang komen, dit kan ook nog een aantal maanden duren, zeker als je borstvoeding geeft. In deze periode kan je al wel vruchtbaar zijn! Ongeveer 2 weken voor je menstruatie vindt de eisprong plaats en ben je dus weer vruchtbaar.

Ons advies is te wachten met gemeenschap tot het bloedverlies volledig gestopt is. Het kan zijn dat de eerste keer na de bevalling wat gevoelig is, maar het mag geen pijn doen. Praat met je partner over als je het spannend vindt.

Er zijn verschillende anticonceptie mogelijk, het is belangrijk om met een aantal dingen rekening te houden: geef je borstvoeding, wat je al eerder hebt gebruikt en hoe was je ervaring hiermee en is er nog een kinderwens. Hieronder worden de verschillende vormen van anticonceptie genoemd:

Anticonceptie tijdens de borstvoedingsperiode