Thuis in verloskunde
Klachten
1e trimester
In de eerste 12 weken van de zwangerschap zal je niet veel aan je buik zien terwijl er wel al veel in je lichaam aan het gebeuren is. Deze veranderingen kunnen zwangerschapsklachten geven en worden veelal veroorzaakt door de hormonen die vrijkomen tijdens de zwangerschap. De eerste drie maanden komen de volgende klachten voornamelijk voor, dit hoeft echter niet voor iedereen zo te zijn.
Misselijkheid en braken
Als je last hebt van misselijkheid is dat meestal in de ochtend. Dit komt door het hormoon HCG. Wanneer je weinig tot niets binnen houdt op een dag en afvalt, is het verstandig om dit aan de verloskundige te melden. Het is erg belangrijk dat je wel genoeg blijft drinken en uitdroging te voorkomen.
Vermoeidheid
Nu er een kind in de buik groeit kost dit het lichaam extra energie waardoor je sneller moe bent. Het is belangrijk dat je het rustig aan doet. Soms kan ernstige vermoeidheid ook ontstaan door bloedarmoede (ijzertekort) en slechte eetgewoonten, het is goed om de verloskundige hiervan op de hoogte te stellen.
Stemmingswisselingen
De eerste drie maanden van de zwangerschap komen stemmingswisselingen het meeste voor. Deze wisselingen kunnen ontstaan door de hormonale schommeling, de ene zwangere ervaart dit heviger dan de andere. Als het negatieve overheerst is het belangrijk om dit bespreekbaar te maken.
Pijnlijke borsten
Een opgezet gevoel in de borsten is meestal het eerste verschijnsel van de zwangerschap en verdwijnt meestal weer na de eerste drie maanden. De tepels en de tepelhof kunnen donkerbruin kleuren door de extra pigmentatie die ontstaat in de zwangerschap.
Buikpijn en frequent plassen
De baarmoeder en het ongeboren kind zijn aan het groeien, ook al is het aan de buitenkant nog niet zichtbaar. Sommige zwangeren zullen door die groei een beetje buikpijn ervaren wat lijkt op spierpijn. Door de groei en de hormonen zal je vaker moeten plassen. Dit komt mede door de druk op de blaas. Wanneer de buikpijn ernstiger wordt of als de je pijn bij het plassen hebt, is het belangrijk om de verloskundige te bellen.
Vaginale afscheiding
Tijdens de gehele zwangerschap kan je meer vaginale afscheiding hebben. Dit is op zich geen enkel probleem. Echter de veranderde afscheiding is wel een goede voedingsbodem voor bacteriën of schimmels. Je kan een infectie herkennen aan een geïrriteerde vagina, veranderende geur van de afscheiding, jeuk en pijn. Wanneer je deze klachten hebt is het belangrijk dat je contact opneemt met de verloskundige of de huisarts. Je kan de kans op een infectie verkleinen door de vagina niet met zeep te wassen en katoenen
ondergoed te dragen.
Vaginaal bloedverlies Vaginaal bloedverlies kan verschillende oorzaken hebben. Vooral in de eerste drie maanden van de zwangerschap komt bloedverlies voor. Het kan zijn dat er een beetje bloedverlies vrijkomt door het innestelen van het vruchtje in de baarmoeder of door een wondje aan de baarmoedermond. Soms wordt het bloedverlies veroorzaakt door een miskraam. Bij vaginaal bloedverlies kan je het beste contact opnemen met de verloskundige.
Spataders en aambeien
Door het hormoon progesteron worden de wanden van de bloedvaten soepeler en doordat je extra bloed aanmaakt in de zwangerschap, wordt de druk op de vaten groter waardoor spataders kunnen ontstaan. Dit zijn blauwe kronkelige aderen vlak onder de huid. Je kan dit voorkomen door voldoende te bewegen en bij rusten de benen omhoog te leggen. Spataders kunnen ook ontstaan ter hoogte van de anus, dit noemt men aambeien. Aambeien zijn gladde, bolle verdikkingen aan het uiteinde van de anus, het kan jeuken en pijn doen. Deze kunnen ontstaan, door het gewicht van je zwangere buik, maar ook door te persen tijdens harde ontlasting. Om dit te voorkomen is het belangrijk dat je vezelrijke voeding tot je neemt en genoeg drinkt.
Veranderde spijsvertering
Onder invloed van hormonen verandert je spijsvertering. Het voedsel dat je tot je neemt wordt langzamer verteerd waardoor je last kunt krijgen van zuurbranden en obstipatie (harde ontlasting). Wanneer deze klachten geen extreme vormen aannemen, zoals langdurige obstipatie en zeer veel zuurbranden kan het geen kwaad. Wanneer je hier wel last van hebt of je ongerust bent kan je contact opnemen met de verloskundige. Sommige zwangeren hebben last van overmatige speekselaanmaak. Dit kan geen kwaad als je maar wel voldoende drinkt.
2de trimester
Vanaf 13 weken begint het vruchtje een menselijke vorm te krijgen. Het beginsel is aanwezig en de komende maanden zal deze flink gaan groeien. Na 20 weken beginnen de meeste zwangeren het ongeboren kind te voelen. Langzaam zullen de mensen in de omgeving zien dat de je zwanger in verwachting bent. Door de groei van het ongeboren kind in de baarmoeder en de zwangerschapshormonen kunnen ook in deze periode zwangerschapsklachten ontstaan.
Brandend maagzuur
Door de hormonen werken de maag en darmen langzamer. Hierdoor hebben sommige zwangeren last van brandend maagzuur. Dit kan versterkt worden door een aantal voedingsmiddelen zoals koffie, sinaasappelsap, vet eten en koolzuur. Wanneer het vermijden van deze voedingsmiddelen geen verlichting geeft is het verstandig om dit te overleggen met de verloskundige, zij kan eventueel medicatie aanraden.
Buikpijn
De spieren van de baarmoeder kunnen af en toe samentrekken naarmate de baarmoeder groeit. Dit noemt men ook wel ‘harde buiken’. Harde buiken zijn geen weeën en kondigen niet het begin van de bevalling aan. Het kan geen kwaad om af en toe een harde buik te hebben, maar als de harde buiken vaker en regelmatig voorkomen is het belangrijk dat je contact opneemt met je verloskundige. Soms treedt er ook in dit trimester scherpe pijn op in de liezen tijdens plotse bewegingen. Als je dan gaat liggen zakt deze pijn weer weg. Dit noemt men bandenpijn. Het ontstaat door de oprekking van de banden die aan de baarmoeder vast zitten. Het kan helpen om goed op je houding te letten en geen onverwachte bewegingen te maken.
Rugpijn
Door de groei van de baarmoeder verandert je houding. Door de hormonen worden alle gewrichten in het lichaam beweeglijker. Hierdoor kan pijn in de rug of het bekken ontstaan. Om de klachten te verminderen is het goed om te letten op de houding, zo nodig kan een fysiotherapeut hierbij helpen.
Urineverlies
Door de druk van de baarmoeder op de blaas kan het voorkomen dat je last hebt van urineverlies, vooral bij lachen, niezen of hoesten. Om deze klachten niet te laten verergeren adviseren wij bekkenbodem fysiotherapie. Ook in dit trimester komt het regelmatig voor dat je een blaasontsteking krijgt. Dit kan je herkennen doordat je zeer frequent moet plassen, pijnlijke onderbuik hebt en soms een branderig gevoel hebt bij het plassen. Het is dan aan te raden om je urine te laten controleren bij de huisarts.
Bloedend tandvlees
Je bent gevoeliger voor bloedend tandvlees omdat je tandvlees door de zwangerschapshormonen beter doorbloed is en ook zachter is geworden. Een goede mondhygiëne is belangrijk. Daarnaast is het verstandig om minstens één keer tijdens je zwangerschap naar de tandarts te gaan. Wanneer je tandvlees ontstoken is, meld dit dan aan je verloskundige.
Bloedverlies
Bij helder rood bloedverlies uit de vagina is het altijd belangrijk om je verloskundige te bellen.
Hoge bloeddruk
Wanneer je verder dan 20 weken zwanger bent en last hebt van één of meerdere van de volgende signalen is het belangrijk dat je de verloskundige belt: hoofdpijn, sterretjes zien, braken, gevoel van strakke band om hoofd of bovenbuik, pijn in de bovenbuik of tussen schouderbladen en plotseling veel vocht vasthouden in gezicht, handen of voeten. Dit kan wijzen op een zwangerschapscomplicatie waarbij de bloeddruk stijgt en waarvoor extra controles noodzakelijk zijn.
Kindsbewegingen
Bij een zwangerschapsduur van meer dan 26 weken moet je dagelijks je kindje regelmatig voelen bewegen. Wanneer dit minder bewegingen zijn dan je gewend bent is het raadzaam om contact op te nemen met de verloskundige.
3e trimester
Vanaf 28 weken begint je zwangere buik hard te groeien en wordt deze steeds groter. Je ongeboren kindje is nu helemaal af en moet alleen nog groeien. Door de groei en het naderende einde van de zwangerschap kunnen een aantal klachten ontstaan.
Misselijk
Aan het einde van de zwangerschap kun je last hebben van misselijkheid doordat de baarmoeder tegen de maag drukt. Door kleine maaltijden te eten gespreid over de dag kan dit gevoel afnemen. Indien het aanhoudt is het raadzaam om de verloskundige hiervan op de hoogte te brengen.
Jeuk
Er kan onder invloed van de hormonen jeuk ontstaan die niet te verklaren is. Meestal kan het geen kwaad, maar meld dit wel bij je verloskundige zodat zij dit kan vervolgen.
Buikpijn
Aan het einde van de zwangerschap kan je steeds vaker last hebben van harde buiken. De buik voelt dan hard aan als een opgeblazen bal, dit kan onaangenaam voelen. Harde buiken kunnen geen kwaad, maar wanneer je deze harde buiken regelmatig op een dag hebt, is het verstandig om het rustig aan te doen. Wanneer de harde buiken pijnlijker worden en regelmatiger komen is het verstandig om je verloskundige te bellen.
Rugpijn
Doordat de buik behoorlijk groot begint te worden kun je last krijgen van pijn in je rug. Het is belangrijk dat je niet met een holle rug gaat staan en goed let op je houding bij tillen en bukken. Daarnaast kan rusten verlichting geven. Wanneer de rugpijn komt en gaat in een regelmatig patroon is het verstandig je verloskundige te bellen.
Vruchtwaterverlies
Vochtverlies uit de vagina kan ook ontstaan doordat de vliezen vroegtijdig breken waardoor er vruchtwater lekt uit de vagina. Rond het ongeboren kind in de buik zit een ballon met vruchtwater die het kind beschermt tegen invloeden van buitenaf. Wanneer deze ballon breekt merk je dit doordat je vruchtwater verliest. Dit kan variëren van een paar druppeltjes tot een flinke golf. Vruchtwater ruikt anders dan urine, een beetje zoetig. Meestal is het vruchtwater helder en kleurloos. Soms heeft het een gele, groene of bruine kleur. Het is belangrijk dat je contact opneemt met je verloskundige wanneer je denkt dat je vliezen zijn gebroken. Wanneer mogelijk kun je proberen wat vruchtwater op te vangen.
Bekkenpijn
Bekkenpijn ontstaat door de verweking van de aanhechtingen tussen de botten in het bekken en door het gewicht van je ongeboren kindje. Dit geeft lage rugpijn, pijn rond het schaambeen, in de bovenbenen, billen en liezen. Het kan helpen om draaiende bewegingen en overbelasting te vermijden. Daarnaast kan het helpen om een bekken/steunband te dragen of naar een fysiotherapeut te gaan.
Ademnood
Doordat je buik zo groot wordt hebben de longen minder ruimte en aan het einde van de zwangerschap gebruik je meer zuurstof. Dit kan ervoor zorgen dat je meer last hebt van hyperventilatie en duizeligheid, vooral bij inspanning. Dit is niet gevaarlijk maar het is raadzaam om het dan even rustig aan te doen.
Oedeem
Naar het einde toe zal je meer vocht gaan vast houden, vooral in de voeten en enkels. Door de baarmoeder die groter en zwaarder wordt worden er bloedvaten gedeeltelijk afgeklemd.
Hoge bloeddruk
Aan het einde van de zwangerschap stijgt de bloeddruk meestal iets doordat het bloedvolume is toegenomen. Daardoor kun je last hebben van hartkloppingen. Dit is beiden normaal. Echter wanneer je last hebt van hoofdpijn, sterretjes ziet, braakt, gevoel van een strakke band om hoofd of bovenbuik, pijn in de bovenbuik of tussen schouderbladen, plotseling vocht vasthouden in gezicht, handen of voeten is het belangrijk dat je de verloskundige belt.
Borsten
De borsten maken zich klaar voor de bevalling. Hierdoor kun je in het begin van de zwangerschap gevoeligere borsten hebben. Naarmate de zwangerschap vordert zullen de borsten in omvang toenemen en aan het einde van de zwangerschap kan je al last hebben van een beetje vochtverlies uit de tepels. Dit is volkomen normaal.
Kruitkrampen
Hier kan je met name in de nacht last van hebben wanneer je gaat liggen valt de extra druk op de overvulde bloedvaten plotseling weg. Je kunt je teen naar je neus trekken, meestal zakt de kramp dan af. Goede doorbloeding en massage helpen, net als het slikken van magnesium.
Zwangerschapsstriae
Zwangerschapsstrepen of striae ontstaan wanneer de rek van de huid de groei van de baarmoeder niet meer kan bijhouden. Er komt grote spanning op de huid te staan en de opperhuid begint een beetje te scheuren. In de zwangerschap zijn ze paarsrood, na de bevalling worden ze parelmoerachtig van kleur en worden ze kleiner. Helaas gaan ze nooit helemaal weg. Jammer genoeg zijn er geen crèmes die striae kunnen voorkomen (al willen de fabrikanten je dat graag doen geloven) massage bevorderd de doorbloeding en dat is altijd goed! Maar voorkomt het de striae niet.